İsmail Gaspıralı, Bakan Ersoy'un katıldığı programla anıldı

KIRIM'da Türkçülük ve yenileşme hareketinin öncü isimleri arasında yer alan eğitimci, düşünür ve yazar İsmail Gaspıralı, ölümünün 111 yıl dönümünde Ankara'da Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un katıldığı programda anıldı.

Bakan Ersoy, Ankara Ticaret Odası (ATO) Meclis Salonu'nda düzenlenen 'İsmail Gaspıralı Anma ve Belgesel İlk Gösterim Programı'na katıldı. Programda ilk olarak Türk Dünyası Parlamenterler Vakfı tarafından hazırlanan ve İsmail Gaspıralı'nın hayatını anlatan belgeselin gösterimi yapıldı. Ardından konuşan Bakan Ersoy, Türk dünyasının en önemli fikir, mücadele ve eylem insanlarından biri olan İsmail Gaspıralı'yı anmak ve anlamak amacıyla bir araya geldiklerini belirterek, "Egemen bir devletin, ilgili birçok kurumunun ortak çalışmasıyla üstesinden gelebileceği faaliyet ve hizmetleri tek başına yapmış ve en önemlisi mücadelesini verdiği hemen her alanda, akıllara durgunluk veren başarılar elde etmiş bir insandan bahsediyoruz. Bunu da Çarlık rejiminin, dünyada eşine az rastlanır baskı ve zulüm yönetimi altında gerçekleştirmiştir. Zira bu yönetime aykırı milli ve manevi fikirleri dile getirmenin en iyi ihtimalle Sibirya sürgünüyle ama çoğunlukla doğrudan ölümle sonuçlandığı o yıllarda bırakın söylemeyi, söz konusu fikirleri eyleme, esere ve hizmete dönüştürebilmiştir. Hepsinden önemlisi ve değerlisi ise temsil ettiği, hedef koyduğu kitlelerin düşüncelerini, anlayışlarını, algı ve değerlendirmelerini değiştirerek onları harekete geçirmiş, arkasına almış; kendine belirlediği nihai amaç olan 'dilde, fikirde, işte birlik' şiarını gerçekleştirmiş bir insan duruyor karşımızda" dedi.

'HEDEFİ, KOCA TÜRK DÜNYASININ TAMAMIDIR'

İsmail Gaspıralı'nın kendine seçtiği mücadele sahasının sadece doğup büyüdüğü topraklar olmadığını kaydeden Ersoy, "Hedefi, ateş çemberine alınmış koca Türk dünyasının tamamıdır. Onun en büyük, en önemli ve öncelikli mücadele sahası Türk dilidir. Türk dünyasının kendisine vurulan fikri zincirlerden, cahil bırakılma çabalarından ortak bir dil aracılığıyla; genel olarak dünyada ve özelde de Türk dünyasında olan bitenlerden doğru şekilde haberdar olursa kurtulabileceğine inanmıştı. Bu sayede Türkler, coğrafi mesafeleri ortadan kaldıran muazzam bir köprü ile birbirlerine kenetlenmiş olacaktı. İşte Tercüman Gazetesi ya da tam adıyla 'Tercüman-ı Ahval-i Zaman' bu inanmışlığın benzersiz sonucudur. Anadolu Türkçesi, İsmail Bey'in Türk dünyasının ortak dili ne olmalı sorusuna verdiği cevaptı. Buna ek olarak dilimizdeki Arapça ve Farsça etkisini en aza indirmek için onların yerine Tercüman Gazetesi'nde Türk lehçelerinden uygun kelimeler kullanmaya da özen göstermiştir" diye konuştu.

'GELECEĞİ İNŞA ETMENİN PEŞİNDE KOŞAN BİR ÜLKÜNÜN SAHİBİYDİ'

İsmail Gaspıralı'nın hizmetlerinin sadece yayıncılık ile sınırlı olmadığını ifade eden Ersoy, "İsmail Bey günü kurtarmanın değil geleceği inşa etmenin peşinde koşan bir ülkünün sahibiydi. Bu milletin, çocuklarını doğru şekilde yetiştiremezse, mücadeleyi daha başlamadan kaybedeceğini biliyordu. Cedid Mektepleri ve Ceditçilik Hareketi onun bu bilincinin meyveleri; Rusya gibi bir devleti sarsan, Türk milletinin köklerini ise sağlamlaştıran ve hatta bugünkü varlığımıza doğrudan etki eden sonuçlarıdır. Ceditçilik, çocuklarımızın Türkçe bir eğitimle kendi değerlerini ve bununla birlikte çağdaş ilimleri öğrenebilecekleri bir eğitim hareketidir. Bu fikri hayata geçirmek için okul yoktu; İsmail Bey açtı. Okutulacak ders kitabı yoktu; İsmail Bey yazdı. Öğretmen yoktu; yetiştirdi. Hedeflerine uygun eğitim metodolojisi ve onun gerektirdiği müfredat yoktu; oluşturdu. En önemlisi de öğrenci yoktu; aileler çekiniyordu, güvenemiyordu; ev ev, köy köy, şehir şehir dolaştı İsmail Bey ve insanları ikna etti. 1884'te Bahçesaray'ın Kaytaz Ağa Mahallesi'nde açtığı bir okulla adım attığı bu yolda 10 yıl sonra Rus İmparatorluk topraklarında yaklaşık 100 okulun açılmasını sağladı. İsmail Bey bizler için, bütün Türk dünyasının omuzlaması gereken bir vefa borcunun ve gereğinin yapılması lazım gelen ağır bir sorumluluğun hatırlatıcısıdır" ifadelerini kullandı.

Programın sonunda projeye katkı sunanlara plaket takdim edildi. Bakan Ersoy ardından ATO Congresium'daki Fresh Ankara Çağdaş Sanat Sergisi'nin açılışına katıldı.