İşte Milli Uçan Araba: Cezeri
Baykar Savunma Teknik Müdürü ve T3 Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Selçuk Bayraktar, Twitter hesabından'dan Milli uçan araba 'Cezeri' ile ilgili bir paylaşımda bulundu
Baykar Savunma Teknik Müdürü ve T3 Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Selçuk Bayraktar, Twitter hesabından'dan Milli uçan araba 'Cezeri' ile ilgili bir paylaşımda bulundu.
Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar yönetiminde gerçekleştirilen Cezeri Uçan Araba’nın uçuş testleri, 11 Eylül'de güvenlik halatlarına bağlı olarak başladı. Cezeri, bu test uçuşlarını başarıyla geçince, halatsız uçuş denemesine geçildi. Akıllı uçuş sistemi ve otonom uçuş kabiliyetine sahip Cezeri Uçan Araba, aynı gece yapılan iki farklı uçuşu başarıyla tamamladı. Baykar Milli SİHA Ar-Ge ve Üretim Merkezi’nde dün güvenlik halatları olmadan gerçekleştirilen ikinci test uçuşunda ise Türk mühendislerinin tasarlayıp ürettiği Cezeri Uçan Araba, yerden 10 metre yükseldi.
Adını sibernetik ve robotik ilminin kurucusu, Artuklu Sarayı’nın başmühendisi Cizreli Müslüman bilim insanı El Cezeri’den alan Cezeri Uçan Araba, böylelikle kavramsal tasarımla başlayan çalışmaların ardından 1.5 yıl içinde ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
10 - 15 yıl içinde yollarda görülmeye başlaması beklenen Cezerinin gelişmiş prototiplerinin yakın gelecekte yapılacağı belirtildi. Cezeri 3 - 4 yıl içinde de rekreasyonel olarak arazi araçları ATV’ler gibi kırsal alanda kullanılabilecek.
Kentsel hava taşımacılığını kökten değiştirmesi beklenen Cezeri Uçan Araba, yolcu ve kargo taşımacılığında aktif olarak rol alacak şekilde tasarlandı.
Yüzde 100 elektrikle uçuyor
Cezeri Uçan Araba, 8 adet elektrikli motor ve pervane ile gücünü şarj edilebilir bataryalardan alarak yüzde 100 elektrik ile uçuyor. Üç yedekli akıllı uçuş sistemine sahip olan Cezeri, gelecekte yapay zeka sistemleri ile donatılacak. Cezeri Uçan Araba’nın gelecekte 100 km/s seyir hızına kavuşması, uçuş irtifasının 2000 metreye ulaşması ve 1 saat havada kalarak 70-80 kilometre menzile ulaşması hedefleniyor.
Cezeri kimdir?
Cezeri, yapmış olduğu buluşlar ile Türk-İslam coğrafyasının önemli isimlerinden birisi olmuştur. Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşayan Cezeri, robotik anlamında en eski yazılı kaydı yapan kişi olarak bilinir.
En önemli eserlerinden birisi, su taşımak için kurduğu düzenek prototipidir. Günümüzde araçlarda kullanılan krank milini 12. YY'da çizmeyi başaran Cezeri, dönemin çok ilerisinde tasarımlara imza atmıştır.
Cizre'de dünyaya gelen Cezeri, ismini ise yaşadığı şehir olan Cizre'den almıştır. Asıl adı İsmail Ebul İz Bin Rezzaz olarak bilinen mucit isim, El-Cezeri lakabıyla anılmaya başlanmıştır.
Cezeri, 1136 yılında Cizre’nin Tor mahallesinde doğmuştur. Sibernetik alanın kurucusu kabul edilen, fizikçi, robot ve matrix ustası bilim insanı “İsmail Ebul İz Bin Rezzaz El-Cezeri” 1206’te Cizre’de öldü.
Lakabını yaşadığı şehirden alan El Cezeri, öğrenimini Camia Medresesi’nde tamamlayarak, fizik ve mekanik alanlarında yoğunlaştı ve pek çok ilke ve buluşa imza attı. Batı literatüründe M.Ö. 300 yıllarında Yunan matematikçi Archytas tarafından buharla çalışan bir güvercin yapılmış olduğu belirtilse de, robotikle ilgili bilinen en eski yazılı kayıt, Cezeri’ye aittir. Dünya bilim tarihi açısından bugünkü sibernetik ve robot biliminde çalışmalar yapan ilk bilim insanı olan Cezeri’nin yaptığı otomatik makineler günümüz mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır.
El-Cezeri’nin su gücüyle çalışan pompa düzeneğinde dişli çarklar, bakır pistonlar, emme ve iletme amaçlı borular ve tek yönlü sürgülü vanalar kullanılıyordu. Bu düzenek suyu emerek yaklaşık on iki metre yukarı taşıyabiliyordu.
Cezerinin buluşları
Cezerî, kitabında 50 aracın tasarımını vermiştir. Bu sebeple bu toprakların medar-ı iftiharlarından biri olmayı hak etmiştir. Bu araçların 6'sı su saati, 4'ü mumlu saat, 1'i kayık su saati, 6'sı ibrik, 7'si eğlence amaçlı kullanılan çeşitli otomatlar, 3'ü abdest almak için kullanılan otomat, 4'ü kan alma teknesi, 6'sı fıskiye, 4'ü kendinden ses çıkaran araç, 5'i suyu yukarı çıkartan araç, 2'si kilit, 1'i açı ölçerdir.
El Cezeri'nin türbesi Şırnak'ın Cizre ilçesinde yer alıyor.