Hava yolu tıkanmalarında ilk yardım

Hayatımızda ilk yardımın önemi her geçen gün daha da önem kazanmaktadır

Hayatımızda ilk yardımın önemi her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Karaman'da hava yolu tıkanması sebebi ile geçtiğimiz günlerde bir kişi, kentin en işlek caddesinde hayatını kaybetti.

Hava Yolu Tıkanıklığı Nedir?
Hava (nefes) yolunun, soluduğumuz havanın akciğerlere ulaşmasını engelleyecek şekilde tıkanması durumuna hava yolu tıkanıklığı denilmektedir. Bu tıkanma ekmek, bilye, nohut vb. bir madde ile olabileceği gibi kırık dişler ya da takma diş ile de olabilmektedir.
Hava yolu tıkanıklıkları, meydana gelen belirtileri ve buna bağlı sonuçları olarak ikiye ayrılmaktadır.
- Tıkanma vücuda hava girişini tamamen engelleyecek şekilde olursa buna tam tıkanma derken,
- Tıkanma vücuda kısmen hava girişini engelleyecek durumda ise yani azda olsa vücudumuza hava girişi var ise bu duruma da kısmi tıkanma denilmektedir.

Her iki hava yolu tıkanıklığı durumlarında ortaya çıkacak belirtiler ve yapılacak ilk yardım müdahaleleri birbirinden farklılık göstermektedir. Bu farklılıkları iyi tanıyıp doğru ve etkili müdahaleyi zamanında yapılması hasta/yaralının yaşama şansını artırmaktadır.

Kısmi Hava Yolu Tıkanması Olan Bir Kişi;
- Öksürebilir
- Zorda olsa nefes alabilir
- Konuşabilir
Bu durumda hastaya dokunulmaz, öksürmesi için teşvik edilir. Dikkat edilmesi gereken nokta hasta öksürürken hastanın arkasında durup karşısında durmamalıyız. Hasta yüzümüze karşı öksürmekten çekinebilir. Hastanın henüz ayakta durabildiği bu durumda hasta yakından takip edilmeli morarma ya da nefes almakta ve öksürükte zayıflama meydana gelecek olursa tam tıkanmada yapılacak müdahalelere geçilmelidir.

Tam Hava Yolu Tıkanması Olan Bir Kişi;
- Nefes alamaz
- Acı çeker, ellerini boynuna götürür
- Öksüremez, konuşamaz
- Hasta nefes alamadığı için rengi morarmaya başlamıştır

Böyle bir durumda derhal heimlich manevrası (karına bası uygulamasına) başlanmalıdır.



- Hasta oturur ya da ayakta olabilir.
- Hasta çocuk ise onun boyuna göre ilk yardımcı pozisyon almalıdır.
- Hastanın arka tarafına geçilip gövdesi sarılır.
- Bir el yumruk yapılarak göğüs kemiği (iman tahtası) alt tarafına, üst karın bölgesine yerleştirilir.
- Diğer el ile yumruk yapılan el bilekten kavranır ve içe ve yukarı manevra olacak şekilde 5-7 kez bası bası uygulanır.
- Sonra ağız içi çıkan bir yabancı cisim var mı diye kontrol edilir. Çıkan bir cisim var ise dikkatlice alınır.
- ޞayet hava yolu açılmadı ise kürek kemiklerinin orta noktasına yukarı doğru süpürür tarzda 5-7 kez vuruş yapılır.
- Sırta vuruş yapılırken hastanın öne eğilmesi yabancı cismin çıkartılırken yer çekimi kuvvetinden faydalanmamızı sağlar.
- Sırta vuruş ve karna bası uygulamaları yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir.
- 112 aranarak tıbbi yardım istenir



Bebeklerde Tam Hava Yolu Tıkanmalarında
- Bebek ilk yardımcının bir kolu üzerine başı aşağıda olacak şekilde yatırılır.
- Bebeğin çenesi başparmak ve diğer parmaklar ile kavranıp bebek yüz üstü olacak şekilde tutulur. Bebeğin başı gövdesine göre aşağıda olmasına dikkat edilir.(yer çekimi etkisinden faydalanmak için)
- Bebeğin sırtına kürek kemikleri arasına el bileği iç tarafı ile öne doğru 5 kez vurulur.
- Bu hareket sonrası bebek diğer boşta olan elimize yüzü yukarı bakacak şekilde alınır ve ağız içi çıkan yabancı cisim var mı diye kontrol edilir.
- Çıkan yabancı cisim yok ise başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde yatırılarak göğüs kafesi alt noktasına-karnın üst kısmına 2 parmağımız ile 5 kez öne doğru baskı yapılır.
- Ağız içi kontrol edilir görünen bir şey var ise dikkatlice alınır. Yabancı cisim çıkmamış ise tekrar ilk 2 madde de anlattığımız sırta vuruş tekrarlanır.
- Bu manevralara yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir ve her defasında ağız içi kontrol edilmelidir.
- Bu manevralar yapılırken ilk yardımcı bir sandalyeye oturarak kollarını dizlerine dayayıp destek alması gerekmektedir.
- 112 aranarak tıbbi yardım istenir.